ป่านศรนารายณ์ (Sisal)

ลักษณะของป่านศรนารายณ์

ใยป่านศรนารายณ์ (Sisal) เป็นเส้นใยเซลลูโลสที่ได้จากใบของลำต้นป่านศรนารายณ์ ซึ่งเป็นพืชในตระกูล Agave ชื่อต้น Agave Sisalara ปลูกและขึ้นได้ดีในประเทศเม็กซิโก ประเทศแถวอเมริกาใต้ แอฟฟริกา เอเซีย ในประเทศไทยมีปลูกมากที่อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ลักษณะลำต้นคล้ายต้นสับปะรด ต้นเตี้ยใหญ่เมื่อต้นโตเต็มที่จะลูงเพียง 3 ฟุต ใบยื่นออก จากลำต้นเป็นแฉก ๆ โดยรอบ ใบหนาและยาวประมาณ 4-6 ฟุต ปลายใบแหลมเหมือนหอก ริมใบเรียบเมื่อโตเต็มที่จะมีสีเทา ปนเขียว จนกระทั่งเขียวเข้ม เมื่อปลูกได้ 4 ปี จะสามารถตัดใบมา เลาะเอาเส้นใยออกได้ และจะออกดอกเมื่อปลูกได้ 4-8 ปี

ป่านศรนารายณ์ชอบขึ้นในบริเวณที่มีอากาศอบอุ่น ช่มชื้น พื้นดินถ่ายเทน้ำได้ด ใช้ต้น เล็กที่ออกจากต้นเดิมขยายพันธุ์ นิยมปลูกกันในต้นฤดูฝน

การแยกเส้นใยป่านศรนารายณ์

ปัจจุบันใช้วิธีการแยกเส้นใยด้วยเครื่องจักรที่จะขุดเอาส่วน เนื้อใบออก และทำความสะอาดเส้นใย แต่ก็จะมีการแยกเส้นใยด้วยมือโดยการหมักในน้ำ เพื่อลอกเส้นใย แล้วทำความสะอาดเส้นใย เสร็จแล้วจึงนำไปตากแดดหรืออบให้แห้ง แปรงเส้นใยให้เป็นระเบียบ การแยกเส้นใยนี้ต้องทำโดยเร็ว ภายหลังจากการตัดใยมาใหม่ ๆ ถ้าทิ้งไว้นาน ยางภายในจะแห้งทำให้แยกเส้นใยยาก

คณสมบัติของเส้นใยป่านศรนารายณ์

ป่านศรนารายณ์เป็นเส้นใยที่แข็ง มีลักษณะเป็นรูปทรงกรวยตรงกลางโป่งออกเล็ก น้อย ปลายแหลมและทึบ ถ้าดูตามขวางจะเห็นเป็นรูปสี่เหลี่ยม มี Lumen อยู่ตรงกลางเห็นได้ชัด ผนังเซลค่อนข้างหนา มีความเหนียวยืดออกได้มาก ทนต่อจุลินทรีย์ในน้ำเค็มได้ดี ดูดน้ำและความชื้นได้ดี

ประโยชน์ใช้สอย

ป่านศรนารายณ์นิยมใช้ในงานอตสาหกรรม ทำเชือกในการเกษตร การเดินเรือ เชือกห่อ ของทำเสื่อ กระเป๋าถือ ทำหมวก